Een gevoelig onderwerp. Hulp bij zelfdoding. In de Tweede Kamer wordt er hevig over gediscussieerd. Ministers Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Van der Steur (Veiligheid en Justitie) willen het namelijk mogelijk maken dat mensen vrijwillig het einde van hun leven kunnen kiezen wanneer zij vinden dat hun leven voltooid is.
Afgelopen woensdag werd dit bekend gemaakt. In welke hoedanigheid en met welke handhaving dit voltrokken zou gaan worden, is nog niet bekend. De kern is dat het kabinet het mogelijk wil maken dat mensen ook hun leven kunnen beëindigen als ze vinden dat hun leven voltooid is, ook al zijn ze niet ziek.
In Nederland is er al iemand geweest die zijn moeder hierbij geholpen heeft. Albert Heringa heeft er in 2008 voor gekozen om zijn 99-jarige moeder Moek te helpen bij zelfdoding, omdat zij niet op een medische manier geholpen zou worden hierbij. In de documentaire ‘De laatste wens van Moek’, geeft hij toe dat hij haar hierbij geholpen heeft. In deze documentaire filmde hij hoe zijn moeder de pillen innam. Albert Heringa werd in eerste instantie schuldig bevonden, maar op 13 mei 2015 is hij vrijgesproken door het Gerechtshof.
Ethisch vraagstuk
Moreel gezien doet dit onderwerp veel stof opwaaien. Uiteindelijk is het een ethische kwestie. Want wat is nu precies goed of slecht? Zo zwart-wit is het niet. Daarom levert het veel discussies op. Tot op heden is een meerderheid in de Kamer vóór. De SP en vooral de Christelijke partijen, CDA, ChristenUnie en SGP, zijn het ermee oneens dat dit gelegaliseerd moet worden. Hun bezwaren uiten zich vooral door onder andere te stellen dat de veiligheid van ouderen in het geding komt.
RTL Nieuws meldt dat er in 2015 zo’n 1.234 mensen een verzoek tot euthanasie hebben ingediend, waarvan er ‘maar’ 365 werden geaccepteerd. Dit is slechts 29,6 procent. Ook meldt RTL Nieuws dat 47 procent van de mensen die een verzoek hebben ingediend ouder waren dan 70 jaar. Vooral onder ouderen blijkt dus de behoefte te zijn om het overlijden zelf in de hand te nemen.
“Wacht al jaren op de dood”
De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) is een organisatie die achter het idee staat dat mensen voor vrijwillige zelfdoding mogen kiezen wanneer zij zelf vinden dat hun leven voltooid is. ‘Voltooid leven’ is de campagne die zij gestart zijn om dit te ondersteunen. Maar hoe is het bijvoorbeeld wanneer je moeder de wens heeft om een einde aan haar leven te maken?
Veel verhalen zijn er te lezen als ik het internet afstruin naar aanleiding van dit onderwerp. Zo schrijft Sonja onder een bericht op de Facebookpagina van NVVE op 26 september als reactie:
“Ik vind inderdaad dat ze zouden moeten vasthouden aan de schriftelijke wilsverklaring voordat ze dement waren om toe te passen zelfs als ze dement zijn. Mijn moeder is dement en voor mij is het al alsof ze vertrokken is, je kan er geen deftig gesprek meer mee doen. Ze wilde reeds euthanasie toen ze een heup brak, maar voor een heup krijg je geen euthanasie, dus nu ligt ze daar met een nieuwe heup aan 92 jaar, dement, geparalyseerd en doof en dit kost de maatschappij nu nog jaren pensioen en is in mijn ogen onmenselijk en onbetaalbaar.”
Laura geeft op 13 oktober een reactie op de Facebookpagina van RTL Nieuws na de bekendmaking van het voorgestelde plan:
“Goed plan. Mijn moeder van 81 jaar wacht al jaren op de dood. In haar omgeving zijn van haar vriendenclub van 13 personen nog maar 3 in leven. Ze wil niet meer, ze zegt dat ze op is. Ze laat zich niet meer behandelen in de hoop dat een van haar ziektes haar fataal wordt, maar lijdt daar juist onder. Voor haar is dit een uitkomst.”
Toch levert dit ook vragen op, zoals Bep reageert op het Twitterbericht van NOS waarin zij berichten over dit nieuwsitem:
“Dit kan NIET objectief getoetst worden.”
Barmhartig
Om duidelijk te stellen: zelfdoding na een voltooid leven en euthanasie zijn twee andere aspecten. Het raakt alleen wel één gemeenschappelijke gedachte: niet meer willen of kunnen leven. Bij het verlangen naar een vrijwillige dood bij een voltooid leven gaat het vaak om mensen die te maken hebben met dementie, psychiatrische problemen of ouderen die vinden dat hun leven ‘op’ is. ‘Het gaat erom dat je barmhartig bent en het recht van leven betekent niet de plicht tot leven in mijn optiek,’ zegt Aafke, de kleindochter van Albert Heringa, in de documentaire. En ik ben het in die zin wel met Aafke eens. Wat vind jij?
Michelle de Gier (23) is twee jaar geleden afgestudeerd als communicatieprofessional en heeft daarna een master Nieuwe Media, Taal en Communicatie gevolgd. Schrijven is één van haar grootste passies en daarom schrijft ze ook met veel enthousiasme voor Damespraatjes. In haar vrije tijd voetbalt ze fanatiek en is ze graag in de buurt van haar vriendinnen, vriend en familie.
